Verwoesting

Bombardement 22 februari 1944

De stad Nijmegen werd tijdens de oorlog zwaar getroffen door een luchtbombardement op 22 februari 1944. De Amerikaanse piloten waren op weg naar Duitsland, maar moesten vanwege slecht weer rechtsomkeert maken. Als het oorspronkelijke doelwit niet bereikbaar was, moesten de vliegtuigen op zoek naar een target of opportunity, een ander geschikt doel dat wel kon worden gebombardeerd. Op 22 februari 1944 bombardeerden de bommenwerpers daarom Nijmegen, Arnhem, Deventer en Enschede. Omdat Nijmegen door Amerikaanse vliegtuigen werd gebombardeerd, werd er lange tijd over een vergissingsbombardement gesproken. Het bombardement veroorzaakte de directe dood van 800 mensen, maar daarna stierven nog velen aan de gevolgen. Er werd een enorme ravage aangericht in de stad. Met name de bovenstad van het historische centrum, waar tegenwoordig Plein 1944 ligt, werd ernstig beschadigd.

Slag om Nijmegen of Bevrijding van Nijmegen

De Slag om Nijmegen vond plaats van 17 tot 20 september 1944, als onderdeel van Operatie Market Garden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het belangrijkste doel van de geallieerde strijdkrachten was om de Waalbrug en Spoorbrug intact te veroveren en een snelle verbinding te verzekeren naar Arnhem, waar om drie bruggen werd gevochten.

Op 18 september 1944 brak de hel los rond de Batavierenweg. Amerikaanse parachutisten verschansten zich in huizen met uitzicht op de brug en de Duitsers bestookten hen met mortieren. De Wehrmacht evacueerde de bevolking en verbrandde zoveel mogelijk huizen. Daardoor kreeg een 88mm Flak-kanon naast de brug bij Lent een vrij schootsveld op Britse tanks die zich via de Barbarossastraat een weg richting de Waalbrug vochten. De eerste vier tanks werden inderdaad aan flarden geschoten, waarna de anderen het via het centrum probeerden.

De bewoners waren met geweld verdreven of vluchtten uit eigen beweging. In enkele gevallen verscholen de bewoners zich in hun huizen. Zo ook de paters van Mill Hill. Zij hadden in 1941 hadden een dubbel woonhuis, Batavierenweg 38-40, gehuurd om vanuit dit "St.-Joseph Huis" leden van deze congregatie een "Missiecursus voor Missionarissen"aan de universiteit te laten volgen. Op 18 september 1944 hebben de drie aanwezige Mill Hill-ers waarschijnlijk gemeend een veilige schuilplaats voor het oorlogsgeweld te vinden in de kelders van het huis, terwijl boven het pand in brand vloog en tot de grond toe afbrandde.

De verovering van Nijmegen duurde langer dan verwacht, eiste honderden burgerslachtoffers en richtte grote schade aan. Met de Waaloversteek op 20 september werden tenslotte beide bruggen ingenomen, maar het was te laat om de Britse 1e Luchtlandingsdivisie in Arnhem nog te ontzetten.

Nijmegen was bevrijd, maar de oorlog was nog niet voorbij. De Geallieerden hadden de slag in Arnhem verloren en Nijmegen kwam aan het front te liggen. Tot in februari 1945 werd de stad geregeld met granaten beschoten. Tijdens deze ‘granatentijd' zijn honderden mensen om het leven gekomen. Pas rond maart 1945 werd het veiliger op straat en op 5 mei 1945 was heel Nederland bevrijd en de oorlog in Nijmegen definitief voorbij.

Na de bevrijding van Nijmegen werd het terrein geëgaliseerd om parkeergelegenheid te bieden aan geallieerde voertuigen. In november 1945 werd het terrein vrijgegeven.

Luchtfoto 1949